Wat is een processierups?
Een eikenprocessierups, is een bladvretende rups van de eikenboomvlinder. De rups nestelt zich in eikenbomen en is actief tussen begin april en half juli. De nesten bestaan uit rupsen, brandharen en uitwerpselen. Processierupsen zijn bedekt met zo’n 700.000 brandharen van ongeveer 0,2 millimeter lang. Deze brandharen zijn gevaarlijk voor de gezondheid van mensen en dieren. Ze kunnen in een straal van 100 meter rond de boom zorgen voor overlast.
Verspreiden van brandharen:
1. Als de rups bedreigd wordt, worden de brandharen afgeschoten door de rups.
2. De haren komen in de lucht en kunnen worden verspreid door de wind.
3. De haren kunnen de huid, ogen en luchtwegen van mens en dier bereiken en binnendringen. De brandharen zijn pijlvorming en voorzien van weerhaakjes.
4. De stoffen die op de haren zitten kunnen zorgen voor een allergische reactie.
5. De brandharen kunnen in een straal van 100 meter rond de boom van een rupsennest zorgen voor overlast. Ook oude nesten (met resten van brandharen) kunnen nog meerdere jaren voor overlast zorgen.
Vanaf begin juli gaan de rupsen zich verpoppen tot vlinders. Deze vlinders (motten) gaan vervolgens weer eitjes leggen in nieuwe bomen. Als de rupsen starten met verpoppen, dan kunnen ze geen nieuwe brandharen meer afschieten. Het probleem is echter dat alle bestaande nesten met brandharen gewoon blijven bestaan. Door weer en wind kunnen deze brandharen zich blijven verspreiden. Zelfs brandharen die 7 jaar oud zijn, kunnen voor dezelfde klachten zorgen als haren die net zijn ‘afgeschoten’ door de rups.
Hoe voorkom je overlast van brandharen?
• Voorkom ieder contact met rupsen of hun nest.
• Zorg voor goede bedekking van het lichaam.
• Ga niet op de grond zitten in een gebied met eikenbomen.
• Was je huid en ogen met lauw water nadat je in een gebied bent geweest met eikenbomen.
• Was kleding nadat je in een gebied bent geweest met eikenbomen.
• Hang geen was buiten.
Hoe ontstaat irritatie?
Als de brandharen in contact komen met de huid/ogen laten ze het eiwit thaumetopoeine los. Het lichaam maakt dan histamine aan wat zorgt voor een allergische reactie. Dit veroorzaakt jeuk, pijn en irritatie aan de huid, ogen, luchtwegen en het maagdarmkanaal. De klachten verschillen per persoon en gaan meestal binnen twee weken vanzelf over.
Huiduitslag
Huiduitslag is één van de meest voorkomende klachten nadat de huid in aanraking is gekomen met de haartjes van de processierups. De uitslag ontstaat meestal binnen acht uur en bestaat uit pijnlijke en/of jeukende rode vlekjes, bultjes en/of blaasjes.
Wat kan je doen tegen huiduitslag?
• Vooral niet krabben of wrijven aan de bultjes, de haren worden dan verspreid op de huid.
• Probeer met plakband of duct tape de haartjes van de huid te strippen. Je kan ook een pluizenroller gebruiken, dit werkt sneller.
• Spoel daarna de huid goed af met lauw water.
• Voor verlichting gebruik je een zachte, koelende crème met aloë vera. Tip: leg deze in de koelkast, dit geeft een extra koelende effect.
• Gebruik een föhn om de bultjes op de huid warm te maken. De warmte zorgt ervoor dat het eiwit stolt en de uitslag en jeuk snel verdwijnt. Je kan ook een paar seconde een ‘heet’ theeglas er tegenaan houden. Pas natuurlijk op voor verbranding.
Ik hoop dat je wat hebt gehad aan de bovenstaande tips. Mocht je nog vragen hebben, dan mag je mij altijd een berichtje sturen. Als de klachten verergeren, neem dan contact op met de huisarts.
Stralende groet, Laura
